Dieta na trądzik pospolity

Trądzik pospolity - co o nim wiemy?

Trądzik pospolity jest przewlekłą chorobą skóry, której towarzyszy łojotok. Choroba ta cechuje się występowaniem krost, grudek, zaskórników zamkniętych i otwartych, guzków, torbieli ropnych i pseudocyst umiejscowionych w miejscach, gdzie występuje zwiększona produkcja łoju – plecy, twarz, szyja, czy też ramiona. Trądzik pospolity dotyka ok. 85-90 % nastolatków, z czego u połowy z nich może utrzymywać się również w wieku dorosłym. Choroba ta rzadziej występuje w populacji Afroamerykanów i Azjatów, niż w przypadku ludności kaukaskiej. Badania wykazały, że w przypadku osób, których dieta składa się z ok. 70 % węglowodanów, pochodzących z warzyw i owoców o niskim indeksie glikemicznym nie wykazano obecności ani jednej krosty, zaskórnika, czy też grudki. Potrawy, które w swoim składzie zawierały cukier, sól, mąkę miały znikomy udział w całodziennej diecie tych osób. Po wprowadzeniu “diety zachodniej”, która charakteryzuje się zwiększoną podażą cukru, soli, nasyconych kwasów tłuszczowych zauważono pojawianie się zmian trądzikowych. Wykazano, iż zwiększoną wrażliwość na działanie diety zachodniej mogą powodować osobnicze uwarunkowania genetyczne, które nasilają trądzik.

Przyczyny trądziku

Czynniki zwiększające ryzyko pojawienia się trądziku to m.in. zwiększona ilość bakterii Propionibacterium acnes, zwiększone wydzielanie sebum, stan zapalny skóry, hiperkeratoza, zaburzenia hormonalne oraz predyspozycje genetyczne.

Dodatkowymi czynnikami, które również wykazały wpływ na rozwój tej choroby są czynniki środowiskowe, psychologiczne, immunologiczne, jak i substancje lecznicze oraz kosmetyczne. Dieta może mieć wpływ na modyfikację ekspresji genów, mikrobiomu aparatu włosowo-łojowego oraz na odpowiedzi zapalne organizmu. Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF typu 1 i hormony androgenowe wpływają na produkcję sebum oraz są zaangażowane w rozwój trądziku. Dodatkowo istnieje wiele innych związków, które wykazują ścisłe powiązanie ze stosowaną dietą wpływając na rozwój trądziku. Do takich związków należą m.in. insulina, cytokiny zapalne, białko wiążące hormony płciowe (SHBG), białko wiążące element regulacyjny sterolu-1 (SREBP-1).

Znaczenie diety w trądziku pospolitym

Indeks glikemiczny

Dieta z wysokim indeksem glikemicznym jest jednym z głównych czynników, ktore mają wpływ na zaostrzanie zmian trądzikowych. Wysoki IG żywności powoduje hiperinsulinemię, która z kolei wpływa na sekrecję hormonów androgenowych poprzez stymulację IGF-1. Wykazano, iż osoby z aktywną formą trądziku mają wyższe stężenie czynnika IGF-1, w porównaniu z osobami bez obecnych zmian trądzikowych. Najwyższy poziom IGF-1 zauważono u dorosłych kobiet z trądzikiem. Dodatkowo udowodniono, że liczba zmian trądzikowych jest dodatnio skorelowana z poziomem IGF-1 we krwi. Ostrzejsze formy trądziku zaobserwowano m.in. u osób z hiperinsulinemią, hiperandrogenizmem oraz z zespołem policystycznych jajników. To właśnie te osoby bardzo często gorzej reagują na składniki diety zachodniej. Zarówno wzrost insuliny, jaki i IGF-1 częściowo wpływają na ograniczenie produkcji SHBG, co z kolei przyczynia się do zatykania mieszków włosowych oraz powstawania zaskórników. Hormony androgenowe takie jak: dihydrotestosteronu (DHT) oraz siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEAS) zwiększają wewnątrzpochodny poziom IGF-1 w surowicy, a to z kolei skutkuje zwiększeniem poziomu androgenów. Tak powstaje błędne koło, które przyczynia się do nadmiernej sekrecji sebum. W przypadku trądziku zaleca się wprowadzenie diety z obniżonym ładunkiem glikemicznym. Dieta ta wykazuje pozytywny wpływ na układ wewnątrzwydzielniczy. Poprawia metabolizm insuliny, jak i wpływa na zwiększenie stężenia SHBG. Dodatkowo charakteryzuje się zwiększoną podażą błonnika pokarmowego. Błonnik stanowi pożywkę potrzebną do wzrostu bakterii probiotycznych, jednocześnie ograniczając wzrost bakterii patogennych. Bakterie probiotyczne pełnią wiele funkcji w organizmie m.in: uczestniczą w trawieniu oraz metabolizmie niektórych substancji odżywczych, dostarczają substratów, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek błony śluzowej jelit oraz zmniejszają jej przepuszczalność dla potencjalnie szkodliwych związków egzogennych. Bakterie probiotyczne produkują witaminy, chronią przed rozwojem patogennej flory, stymulują układ immunologiczny, a także neutralizują toksyny pokarmowe. Możesz zatem skorzystać z oferty cateringu dietetycznego Diety od Brokuła i wspomóc się zbilansowaną dietą Slim LOW IG.

Mleko i produkty mleczne

Proteiny zawarte w mleku zwiększają sekrecję IGF-1 oraz pobudzają jego sygnalizację w okresie pokwitania. Istnieją doniesienia, że zawarta w serwatce leucyna może wpływać na zaostrzenie trądziku, poprzez wpływ na wydzielanie androgenów, proliferację naskórka oraz lipogenezę w obrębie gruczołu łojowego. Udowodniono że sportowcy, którzy nadużywają preparatów, które zawierają serwatkę i kazeinę borykają się z nasileniem trądziku. Rozwój trądziku może wynikać również na skutek spożywania mleka odtłuszczonego, do którego producenci bardzo często dodają białko serwatkowe. Zaleca się wprowadzanie do diety fermentowanych produktów mlecznych, z uwagi na zawartość w nich laktoferyny oraz bakterii Lactobacillus. Pomagają one w zmniejszaniu stanu zapalnego skóry, jak i redukcji produkcji łojotoku. Dodatkowo laktoferyna utrudnia kolonizację Propionibacterium acnes, uszkadzając ich błony komórkowe, co prowadzi do ich śmierci. Ponadto w mleku występuje kwas palmitynowy, który strukturalnie zbliżony jest do nasyconych kwasów tłuszczowych, wykazujących działanie prozapalne. W skład mleka poza składnikami odżywczymi wchodzą związki o charakterze steroidowym m.in: andorgeny, niesteroidowe czynniki wzrostu oraz zredukowane formy steroidów. Związki te mogą wpływać na wzrost stężenia IGF-1 w surowicy. W przypadku ograniczenia podaży mleka oraz produktów mlecznych, należy pamiętać, aby dostarczać wapń z innych źródeł pokarmowych.

Kwasy tłuszczowe

W obecnych czasach spożywamy małą ilość kwasów tłuszczowych z grupy omega-3. Kwasy te wykazują właściwości przeciwzapalne. Mają pozytywny wpływ na stan skóry powodują m.in. zmniejszenie stanu zapalnego, upłynnienie sebum, zwiększenie tolerancji skóry na czynniki alergiczne oraz bakteryjne. W diecie zachodniej przeważa podaż jednonienasyconych kwasów tłuszczowych co często prowadzi do zmian ilościowych i jakościowych łoju, stanowiącego podłoże dla rozwoju trądziku. Dlatego też bardzo ważne jest dostarczanie z dietą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Proporcja między ilością dostarczanych kwasów Omega 3 i Omega 6 powinna wynosić 1:3 -1:5. Zaburzenie tej proporcji w kierunku zwiększenia podaży kwasów tłuszczowych z grupy Omega 6 może przyczyniać się do rozwoju czynników prozapalnych, a tym samym rozwoju trądziku. Dobrym źródłem kwasów omega - 3 są ryby morskie np. łosoś, makrela, pstrąg oraz tran. Dodatkowo należy ograniczyć do minimum źródła nasyconych kwasów tłuszczowych oraz kwasów tłuszczowych typu trans.

Składniki mineralne i witaminy

Udowodniono, że cynk wykazuje działanie bakteriostatyczne w stosunku do bakterii Propionibacterium acnes, zmniejsza wydzielanie cytokin zapalnych, hamuje chemotaksję. Wprowadzenie suplementacji cynkiem w przypadku osób, u których zdiagnozowano jego niedobór wpływa na poprawę stanu skóry. Należy pamiętać jednak, że przyjmowanie uzupełniających dawek cynku wpływa na zmniejszenie wchłaniania miedzi z powodu używania tego samego receptora dla obu pierwiastków. Produkty obfitujące w jod wpływają na pojawianie się trądziku grudkowego. Dlatego też niekiedy spożycie mleka może zaostrzyć trądzik. Ilość jodu w mleku jest różna. Zależy od wielu czynników m.in. pory roku, stosowania roztworów odkażających przed dojeniem, czy rodzaju pasz. Ważnym czynnikiem w profilaktyce trądziku jest suplementacja witaminą D. Badania wykazały poprawę stanu klinicznego w trądziku zapalnym u 50% pacjentów z niedoborem witaminy D. Odpowiada ona za prawidłową pracę ponad 200 genów. Osoby borykające się z trądzikiem powinny również zwrócić uwagę na odpowiednie stężenie selenu w organizmie. Peroksydaza glutationowa, czyli enzym zależny od selenu, jest jednym z najważniejszych czynników antyoksydacyjnych. Warto zadbać o dietę bogatą w antyoksydanty. Do grupy najsilniejszych antyoksydantów zaliczamy witaminy: A, C, E, selen, cynk oraz likopen.